Χώρες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να σχεδιάσουν στρατηγικές για να τονώσουν την ανάπτυξη η οποία ασθμαίνει. Το πιο σημαντικό είναι η στρατηγική: για να πετύχουν, εκείνοι που χαράσσουν την πολιτική θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι θα παρουσιαστούν ολοκληρωμένα μέτρα πακέτων που θα περιλαμβάνουν άνοιγμα της οικονομίας, δημόσιες επενδύσεις, διευρυμένη μακροοικονομική πολιτική και αύξηση της εξάρτησης από τις αγορές.

Η αμερικανική οικονομία έχει ωφεληθεί από δύο παράγοντες. Τη μεγαλύτερη διαρθρωτική ευελιξία και την πιο ευρεία εντολή που έχει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), η οποία έχει ακολουθήσει πιο επιθετική νομισματική πολιτική σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η Ευρώπη ποντάρει σημαντικά σε μια μεγάλη αύξηση των δημόσιων επενδύσεων. Ομως αυτό δεν είναι αρκετό. Χωρίς συνοδευτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν σε ιδιωτικές επενδύσεις και σε καινοτομία ένα πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων δεν θα μπορέσει να αυξήσει σημαντικά την ανάπτυξη. Το πρόβλημα είναι πως είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοστούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Επίσης χρειάζεται αρκετός χρόνος για να αποδώσουν. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ευρωζώνη, όπου οι χώρες δεν έχουν τη δυνατότητα να ακολουθούν ξεχωριστή νομισματική πολιτική επειδή έχουν υιοθετήσει το ενιαίο νόμισμα.

Για την Ευρώπη είναι σημαντική η κινητικότητα των εργαζομένων, η οποία είναι ατελής σήμερα στην ΕΕ. Η κινητικότητα αυτή θα μπορούσε να αυξηθεί με τη λήψη νέων μέτρων. Ομως η κινητικότητα των εργαζομένων δεν είναι πανάκεια. Οπως και κάθε άλλο στοιχείο αναπτυξιακής στρατηγικής, ο μόνος τρόπος να υπάρξει επιτυχία στις προσπάθειες ανάκαμψης της οικονομίας είναι να υπάρξουν αμοιβαίες προσπάθειες. Μισό καρβέλι μπορεί να είναι καλύτερο από κανένα, αλλά όταν χρησιμοποιούνται τα μισά από τα απαραίτητα συστατικά αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιτευχθούν τα μισά από τα αποτελέσματα που όλοι περιμένουν.

Ο Μάικλ Σπενς είναι νομπελίστας

στα Οικονομικά και καθηγητής Οικονομικών

στο Stern School of Business

στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης.