Είναι μία από τις πιο συνηθισμένες συμβουλές που δίνουν οι διατροφολόγοι για την αποφυγή της αύξησης του σωματικού βάρους. Ο ύπνος να μην ακολουθεί αμέσως μετά το φαγητό. Κι όμως, αυτή η πρακτική στους δρομείς μπορεί να αποβεί σωτήρια, αν θέλουν να ελαττώσουν στο ελάχιστο τους μυϊκούς τραυματισμούς. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στη Σκανδιναβική Επιθεώρηση Ιατρικής και Επιστήμης στον Αθλητισμό.

Σε αυτή την έρευνα, μια ομάδα σκανδιναβών επιστημόνων βάλθηκε να απαντήσει σε ένα από τα παλιότερα ερωτήματα στην ιστορία του αθλητισμού: ποιοι παράγοντες προβλέπουν ποιος θα υποστεί τραυματισμό; Αν και πρόκειται για ένα αντικείμενο που μπήκε στο μικροσκόπιο κατά το παρελθόν από πάμπολλους ειδικούς, η διαφορά που κάνουν τώρα οι παρατηρήσεις των Σκανδιναβών είναι πως καταπιάνονται με ένα διευρυμένο πεδίο παραγόντων όπως η αυτοπεποίθηση, το άγχος, η διατροφή και ο ύπνος.

Για τις ανάγκες της μελέτης, οι ειδικοί ακολούθησαν 340 αθλητές που φοιτούσαν σε ελίτ αθλητικά σχολεία της Σουηδίας και τους περνούσαν από ενδελεχείς ελέγχους δύο φορές τον χρόνο: μία κατά το φθινοπωρινό και μία το ανοιξιάτικο τρίμηνο. Οι αθλητές ασχολούνταν με αρκετά διαφορετικά αθλήματα όπως στίβο, χάντμπολ και σκι.

Τα δύο συμπεράσματα

Κατά την επεξεργασία των δεδομένων, οι ερευνητές κατέληξαν σε δύο γενικά συμπεράσματα. Στο πρώτο, οι αθλητές που δήλωσαν πως κοιμούνταν τουλάχιστον οκτώ ώρες κάθε βράδυ το φθινοπωρινό τρίμηνο είχαν 61% λιγότερες πιθανότητες να τραυματιστούν το εαρινό τρίμηνο. Επίσης, εκείνοι που είχαν ισορροπημένη διατροφή και κατανάλωναν αρκετά φρούτα, λαχανικά και ψάρια είχαν 64% λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν τραυματισμό.

Αν και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα επιδέχονται αρκετά σχόλια, μιας και για παράδειγμα δεν αναφέρεται συγκεκριμένα ο τύπος του τραυματισμού που απασχόλησε τους αθλητές ή δεν λαμβάνεται υπόψη η συχνά τακτική των δρομέων να σταματούν την προπόνηση όταν αισθανθούν κάποια ενόχληση, η αλήθεια παραμένει μία. Δείχνουν μια τάση. Αυτή που είχε υποδείξει πριν από μερικά χρόνια και μια αντίστοιχη έρευνα με επίκεντρo το λύκειο Χάρβαρντ Γουέστλεϊκ στην Καλιφόρνια. Εκεί, οι ειδικοί βρήκαν την ίδια σχέση ανάμεσα στον καλό ύπνο και την αποφυγή των τραυματισμών. Στην εν λόγω μελέτη, οι αθλητές που δεν βρίσκονταν στην αγκαλιά του Μορφέα για τουλάχιστον οκτώ ώρες είχαν 70% περισσότερες πιθανότητες να νιώσουν ενοχλήσεις στο κορμί τους κατά την προπόνηση.

Τα αποθέματα ενέργειας

Πέρα από τον ύπνο, λέει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Αλεξ Χάτσινσον στο αμερικανικό περιοδικό Outside, φως πέφτει και στη διατροφή, για τον ρόλο που μπορεί να παίξει στη συντήρηση καλής φυσικής κατάστασης των αθλητών που ασκούνται σε δοκιμασίες αντοχής, όπως είναι οι δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Ενα ενδιαφέρον συμπέρασμα κατέδειξε ένα άρθρο δημοσιευμένο στην Διεθνή Επιθεώρηση Αθλητικής Διατροφής και Μεταβολισμού της Ασκησης (www.humankinetics.com/ijsnem) με αρκετές αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη διατροφή, την προπόνηση και τα αποθέματα ενέργειας. Οι συγγραφείς του έκαναν μια σύγκριση των θερμίδων που καταναλώνουν οι αθλητές, τόσο κατά τη διάρκεια της προπόνησης, όσο και εκτός στίβου, όπου λειτουργεί ο βασικός μεταβολικός ρυθμός τους. Για να αντλήσουν σοβαρά αποτελέσματα μελέτησαν ελίτ αθλητές και δρομείς –το ένα τρίτο εξ αυτών ήταν ολυμπιονίκες από τον Καναδά, την Αυστραλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν συμμετείχαν σε καμπ προετοιμασίας στο Φλάγκσταφ της Αριζόνας.

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία τους, οι γυναίκες αθλήτριες που είχαν συστηματικά χαμηλά επίπεδα ενέργειας, είχαν τεσσερισήμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από τραυματισμούς οστών. Το ίδιο βέβαια ίσχυε και για τους άνδρες συναδέλφους τους, που είδαν την ενέργειά τους να παίρνει την κατιούσα. Οι συγκεκριμένοι, βέβαια, που είχαν επίσης χαμηλή τεστοστερόνη, είχαν τεσσερισήμισι φορές αυξημένες πιθανότητες να τραυματιστούν.
Οι… μικρές φωνούλες

Επειτα από όλα αυτά, καθίσταται σαφές ότι η διατροφή επηρεάζει σημαντικά την πρόληψη των τραυματισμών. Είναι εξαιρετικά πιθανό, αν και χρήζει περισσότερης διευκρίνισης, το ίδιο να ισχύει και για τον ύπνο. Αυτό βέβαια που μας καθιστά σαφές η έρευνα στα σουηδικά σχολεία είναι πως πρέπει να επιστρέψουμε στις βασικές αρχές του τρεξίματος. Δηλαδή οι δρομείς να μάθουν να ακούν το σώμα τους, να επιβραδύνουν όταν αρχίζουν οι ενοχλήσεις και να επισκέπτονται τον κατάλληλο γιατρό αν δουν ότι ο πόνος επιμένει. Παράλληλα, αν και δεν μπορούν να αποκαλύψουν όλους τούς καλά κρυμμένους παράγοντες που κατά κάποιον τρόπο καθορίζουν τη φυσική κατάσταση και την εξέλιξή της, μπορούν να επικεντρωθούν στους απλούς αλλά ουσιώδεις. Αυτό σημαίνει ότι καλό είναι, έπειτα από μια κοπιαστική προπόνηση, ο δρόμος για το κρεβάτι να περνά πρώτα από την κουζίνα. Σιγά σιγά οι τρεχάτοι φίλοι θα μάθουν να μην αγνοούν όλες εκείνες τις μικρές φωνούλες μέσα τους, που τους λένε να τρώνε περισσότερο σωστά και να αξιοποιούν όλο τον χρόνο ξεκούρασης που έχουν στη διάθεσή τους.